ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව අනෙක් රටවලට සාපේක්ෂකව සාක්ෂරතාව අතින් උසස් යයිද, දේශපාලන සාක්ෂරතාවය අතින් ඉතා පහත්ම මට්ටමක සිටින බව දෙස් විදෙස් විද්වතුන් විසින් ප්‍රකාශ කරනු දක්නට ලැබුණි. එය පිළිගත හැකි මට්ටමකට පැහැදිලි සාධනීය තත්වයක්ද පෙනෙන්නට ඇත. කොතරම් උගත්කමක්, වත්පොහොසත්කමක්, පවුල් පසුබිමක් අත්දැකීම් තිබුණද චන්දදායකයෙකු ලෙස චන්දය භාවිතා කිරීමේදී ලාංකික ජනතාව හැසිරී තිබෙන ආකාරයනම් ගෝත්‍රික මානසිකත්වයෙන් බව පෙනෙන්නට ඇත. තම වටිනා චන්දයෙන් රටට යහපත වී රටම දියුණු වෙනවා වෙනුවට තමතමන්ගේ පෞද්ගලික ලාභ, පටු අරමුණු හෝ වෛර පිරිමසා ගැනීමට යොදාගත් ආයුධයක් බව චන්දදායකයන්ගේ භාවිතයෙන් පශ්චාත් මැතිවරණ හැසිරීමෙන් පෙනෙන්නට තිබේ. ඒ නිසා තමන් සරණ යන පක්ෂයේ මතය මිස තමන්ට නිෂ්චිත චින්තනයක් නොමැත. එහෙයින් පක්ෂයේ නියෝජනය වරින්වර කුමක් කීවද තම බුද්ධියෙන් නොවිමසා එසැනින් හිස මුදුනින් පිලිගැනීම නිසා රට මෙතරම් ඉක්මනින් ඛේදජනක ඉරණමකට ගමන් කිරීම වලක්වා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත. තවද ජනතාව සංකීර්ණ ආර්ථික රාමුවක කොටුවීම නිසා නිදහස් චින්තනයෙන් දුරස්වී ඇත. අතීත ලංකාවේ සිටියේ උගතුන්ට වඩා නිදහස් බුද්ධිමතුන්ය. ගොවිකම, වෙදකම, පෙදරේරුකම ...