1976 ඔලිම්පික් උළෙලේදී ලූෂන් රෝසා ට ඔලිම්පික් තරගාවලිය අහිමිවූයේ ශ්‍රී ලාංකික නිලධාරියෙකුගේ ක්‍රියාකලාපයක් නිසා බවද කියවේ. එයින් ලාංකීය නිලධාරීවාදය එකල සිට මෙකල දක්වා වර්ධනය වෙමින් පවතින බව පෙනේ. 1996 ලෝක ක්‍රිකට් ශූරතාව ලංකාව දිනා ගනිමින් නැවතත් ජාත්‍යන්තරය ජයගත් ශ්‍රී ලංකාව වසර 2000දී සිඩ්නි ඔලිම්පික් තරගාවලියේදී වසර 52 කට පසු සුසන්තිකා ජයසිංහ කාන්තා මීටර් දෙසීය දෙවන ස්ථානයෙන් පිදුම් ලැබීය.
මෙහිදී 1996 ලෝක ක්‍රිකට් ශූරතාවය දිනා ගැනීමට ලංකාවට අඩිතාලම වූයේ පැවැති අර්බුදයන් හමුවේ ප්‍රබල විදේශීය කණ්ඩායම් කීපයක් ක්‍රීඩා කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම නිසා ලංකාවට ලැබුණු ප්‍රසාද ලකුණු සහ සුසන්තිකා ජයසිංහට දෙවන ස්ථානය දිනාගත් මේරියන් ජෝන්ස්ට තහනම් උත්තේජක භාවිතා චෝදනා නිසා ඇයගේ ස්ථානය සුසන්තිකාට හිමිවීම නිසාය. මෑත භාගයේ ශ්‍රී ලංකාවට ජාත්‍යන්තර තලයේ තරගවලින් බොහෝ ස්ථාන ලබා ගැනීමට හැකි විය. කෙසේ වෙතත් ශ්‍රී ලාංකිකයකු වශයෙන් ඒ ගැන සතුටු විය හැකි අතර නමුත් කාගේත් අවධානයට යොමු නොවූ සුවිශේෂ කරුණක් ඉස්මතු කර පෙන්වීමට කැමැත්තෙමි.
සාමාන්‍යයෙන් ජාත්‍යන්තරය ජයගත් ක්‍රීඩකයකු වසර ගණනාවක් එම ක්ෂේත්‍රයේ දස්කම් පාමින් තම නම පවත්වාගෙන ජයග්‍රහණ ලබා ගනී. පසුගිය දශක කීපයේදීම ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කළ කිසිදු ක්‍ර්‍රීීඩකයකුට තම ජාත්‍යන්තර ජයග්‍රහන ස්ථාවරව පවත්වාගෙන යෑමට නොහැකි වූයේ ඇයි?
ඒ පිළිබඳව ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශය හෝ අදාල බලධාරීන් විමසීමක් විශ්ලේෂණයක් නොකළේ මන්ද යන්න ප්‍රහේලිකාවකි. අප දන්නා මෑත ඉතිහාසයට ගියවිට 1996 ලෝක කුසලානය දිනා ලංකාවට පැමිණි ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ සාමාජිකයන් වෙනත් රටවල මෙන් ඊළඟ ලෝක කුසලයානයට සහභාගිවීමට වැඩි දායකත්වයක් වනවා වෙනුවට පුවත්පත් සාකච්ඡා වෙළඳ දැන්වීම් වලට පෙනී සිටීම වැනි අතිරේක ක්‍රියාකාරකම්වල වැඩි වශයෙන් යෙදෙනු දක්නට ලැබුණි. එයට අත්වල සැපයූවේ ජනමාධ්‍යයි. එම ක්‍රීඩකයන් පිළිබඳ ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික තොරතුරු, අතීත තොරතුරු පුවත්පත්වල රූපවාහිනීවල පිටු ගණන් පැය ගණන් ප්‍රචාරය විය. එයට නොදෙවෙනි වූ රජය මෙම ක්‍රීඩකයන්ට නම්බු නාම ඉඩකඩම් පරිත්‍යාග කිරීම් ද, පෞද්ගලික අංශය ඔවුන්ගේ වානිජ ප්‍රචාරයන් සඳහා උසස් තනතුරු යාන වාහන සමගින් ලබාදුනි. එයට ලොල් වූ ක්‍රීඩකයන් ක්‍රීඩාවට වඩා මුදල පසුපස හඹා යාමත්, සිංදු කීම, නැටීම වැනි සන්දර්භයන් වෙත වැඩි වැඩියෙන් යොමුවිය. තව කොටසක් දේශපාලන අතකො`ඵ විය. එතැන් පටන් අද වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව ඇද වැටී ඇති අවාසනාවන්ත තත්ත්වය දෑස් ඉදිරිපිටම පෙනෙන්නට ඇත.
වසර 2000 දී ඔලිම්පික් පදක්කම් ලාභී සුසන්තිකා ජයසිංහට ද සිදු වූයේ ඒ අවාසනාවන්තම සිදුවීමයි. ගමෙන් කොළඹට පැමිණ අනේකවූ දුක් ගැහැට මැද ඇය තනියම ලබාගත් ඔලිම්පික් පදක්කමට නෑකම් කීමට එවකට සිටි ක්‍රීඩා ඇමතිද නිතර නිතර ඇය බැලීමට ගොස් සිදුකරගත් අවමානය දැන් බොහෝ අයට අමතකය. මෙවන් ඉතිහාසයක් තුළ ලංකාවේ ක්‍රීඩාව වෙනුවෙන් ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශය සිදුකළ ඇති සේවාව කුමක්ද යන්න යමෙක් ඇසුවොත් වියදම් කළ මුදල් ශීර්ෂ පෙන්නනවා හැර වෙනත් කිසිවක් ඇත්දැයි සිතිය නොහැක. ලංකාවේ දුක් මහන්සි වී පහසුකම් නොමැතිව ජාත්‍යන්තරය ජය ගන්නා ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් ගේ පිහිටෙන් අදාළ රාජ්‍ය ආයතන සහ ලේ උරා බොන කිනිතුල්ලන් මෙන් ඉන් යැපීම හැර එම ක්‍රීඩකයන්ට හෝ රටට සිදුවූ සේවයක් නැත. මෑත කාලයේ ලංකාවේ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ පරිහානිය දූෂණය නාස්තිය පිළිබඳ කෝප් කමිටුවේ සහ ක්‍රීඩා ඇමතිවරයාගේද දෝෂ දර්ශනයට ලක්වනු දක්නට ඇත. නමුත් කෝප් කමිටුවට හෝ ක්‍රීඩා ඇමතිවරයාට මාධ්‍ය ඉදිරියේ දොස් කියමින් හොටු පෙරාගෙන අඬනවා වෙනුවට ඔවුන්ට ඒ පිළිබඳ ක්‍රියාමාර්ග ගත නොහැකි නම් එම තනතුරුවලින් ඉවත් වුවහොත් රටේ ජනතාවට ඔවුන් ජීවත් කරවීම පිණිස ගෙවන බදු මුදල් අඩු කර ගත හැක. පාලක මණ්ඩල ක්‍රීඩාවේ නාමයෙන් ව්‍යාපාරිකයන් නළු නිළියන් සමගින් රට සංචාර කරමින් ලංකාවේ කීර්ති නාමය කෙළෙසමින් ක්‍රීඩකයන් වෙනුවෙන් කටයුතු නොකොට රුපියල් මිලියන බිලියන ගණන් කාබාසිනියා කරයි. ඒ ගැන රජයේ විගණනාධිපතිට හෝ කිසිවෙකුට එරෙහිව කටයුතු කිරීමට නොහැකි නම් ඒ පිළිබඳ නීති සම්පාදනය නොකොට මාධ්‍ය ඉදිරියේ හඬා වැළපීම ජනතාව ගොනාට ඇන්දවීමක්දැයි ප්‍රේක්ෂකයෝ සැක කරයි
මේ වන විට ජාත්‍යන්තර තලයේ ක්‍රීඩාවලින් ලාංකීය ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් විවිධ ඉසව්වන් ඔස්සේ දක්ෂකම් පාමින් ඉදිරියට එමින් ඇත. නමුත් අවාසනාවකට අනූහයේ ලෝක කුසලානය දිනූ ක්‍රිකට් කණ්ඩායමට සහ සුසන්තිකා ජයසිංහට අත් වූ ඉරණමම අපේ ලාබාල දූ දරුවන්ට අත්කරදීමට උත්සාහ දරන බව මධ්‍යස්ථව අධ්‍යයනය කරන්නෙකුට හොඳින් පෙනේ.
ක්‍රීඩාවකදී ජයග්‍රහණය සඳහා කැපවීම ඉවසීම යන ගුණාංග අනිවාර්ය අංගයකි. ඒ සඳහා ක්‍රීඩකයකුගේ කායික මානසික සමාජීය සමබරතාවය හොඳින් පවත්වාගෙන යා යුතුය.
කෙසේ වෙතත් අතිශය දුෂ්කරතා මැද තිබෙන පහසුකම් මත ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවෝ තම දෙමාපියන් පාසල ඇතුළු වටපිටාවෙන් ලබා ගන්නා ශක්තියෙන් කෙසේ හෝ ජාත්‍යන්තරය ජය ගනී. එවන් ක්‍රීඩකයෙක් ජය ලබා නැවත ගුවන් තොටුපලට පැමිණෙන විටම ඇය වටකර ගන්නා මාධ්‍යකරුවන් ඇයගෙන් විමසන්නේ ඇයට තිබූ ආර්ථික දුෂ්කරතා බාධක පිළිබඳව සහ මේ ගමනේදී ඇයට හෝ ඔහුට බාධා කළ පුද්ගලයන් චරිත වැනි අපගාමී ගැට`ඵ පිළිබඳවය. පසුව ඒවා රූපවාහිනියේ පුවත්පත්වල ඉස්මතු කරමින් කන්න නෑ, ඉන්න තැනක් නෑ, උපකරණ නෑ.... ආදී වශයෙන් පලකරයි. පසුව ඒ සඳහා දේශපාලන, වෙළඳ අනුග්‍රාහකයන් ඉදිරිපත් වී ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන්ට කොළඹින් නිවාස වාහන පහසුකම්, පෝෂණ සඳහා වියදම්, පුහුණ වීම් සමගින් කිරීමට රැකියාවන් ලබාදෙයි. මෙතෙක් කලක් විවිධ වූ දුෂ්කරතා මැද ජාත්‍යන්තර ජයගත් මෙම දරුවන් එකවර දෑවැන්ත ප්‍රසිද්ධියක් සමගින් සුඛෝපභෝගී ජීවන රටාවකට ඇද දැමීම තුළ ඔවුන්ට ඉන් ඉදිරියට ක්‍රීඩාවට වඩා ප්‍රසිද්ධිය සැප සම්පත් පසුපස හඹායාමටත් ඒවා අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාමටත් අරගලයක යෙදීමට සිදුවේ.
මේ නිසා ජාත්‍යන්තරය ජයගෙන ගුවන් තොටුපලට පැමිණෙන සෑම ක්‍රීඩක ක්‍රීඩකයෙකුටම මාධ්‍ය සහ ක්‍රීඩාවට අදාළ ආයතන තුළින් කරන්නාවූ අනුකම්පා විරහිත හිංසනය නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවෝ පළමු ජයග්‍රහණයෙන්ම නොදැන තම ක්‍රීඩා දිවිය අවසන් කර ගනු පෙනෙන්නට ඇත.
මෙම ක්‍රමය පවතින තාක් කල් ක්‍රීඩකයකුට තම දක්ෂතාවය ප්‍රගුණ කිරීමින් ඉදිරියට ඒමට පහසුකම් සපයනු වෙනුවට කෙසේ හෝ ඉදිරියට ආ ක්‍රීඩකයට අල්ලස් වරදාන ලබා දෙමින් ඔහුගේ ක්‍රීඩා දිවිය අවසන් කිරීමට කටයුතු කිරීමෙන් ශ්‍රී ලාංකික ක්‍රීඩකයන් ජාත්‍යන්තරයෙන් අතුගෑවෙමින් පවතින බව කනගාටුවෙන් වුවත් අනාගතය වෙනුවෙන් ප්‍රකාශ කර තැබීම කාලෝචිත යයි සිතේ. (01/11/2023)
